Istnieje wiele sposobów przetwarzania danych zapisanych w XML. Dzielą się one na dwie duże grupy: przetwarzanie po stronie klienta i przetwarzanie po stronie serwera. Do najczęściej używanych sposobów przetwarzania danych XML po stronie klienta zaliczamy:
Kaskadowe arkusze stylów CSS (ang. Cascading Style Sheets) – standard prezentacji wizualnej strony WWW zaadaptowany do wyświetlania XML.
Rozszerzalny Język Arkuszy Stylów (ang. Extensible Stylesheet Language Transformations) XSLT – język stworzony w celu generowania strony graficznej XML, który przerósł najśmielsze oczekiwania autorów i został przystosowany do generowania różnego outputu w wielu technologiach jak WAP, HTML z jednego pliku wejściowego.
Powiększające się pliki zmusiły rynek do przystosowania się do potrzeb klientów i stworzenia nowych, szybszych i posiadających więcej możliwości rozwiązań technologicznych. Dzięki temu powstały sposoby obróbki plików XML po stronie serwera i wysłania tylko istotnych informacji. Proces serwerowej obróbki danych ograniczył zużycie zasobów transferu i często przyspieszył dostęp do informacji. Jako główne języki/sposoby przetwarzania dokumentów po stronie serwera zaliczamy:
.NET – platforma programistyczna Microsoftu niezwiązana z żadnym konkretnym językiem, której zadaniem jest zarządzanie różnymi elementami systemu. Microsoft, jak wielu innych producentów umożliwia nam korzystanie z Obiektowego Modelu Danych.
Struktura danych DOM reprezentowana jest w pamięci w formie drzewa, co ma swoje zalety, jak również wady. Do najistotniejszych wad należy duże zużycie pamięci podczas pracy, dlatego też model DOM jest zalecany dla mniejszych plików oraz plików, które chcemy edytować. Główną zaletą tego modelu jest szybkość przeszukiwania danych.
PHP – język najczęściej stosowany do uruchamiania skryptów po stronie serwera. Z upływem czasu również PHP zaczęło oferować możliwość przetwarzania plików XML.
JAVA – jako język programowania jest idealnym dopełnieniem XML-a. Obie technologie cechują się stabilnością i bezproblemowym przenoszeniem kodu na inne platformy. Java udostępnia programiście szereg bibliotek (API) służących do odczytu i modyfikacji plików XML jak JDOM, DOM, SAX oraz wiele innych, które mogą być wykorzystywane do przetwarzania i prezentacji danych, jak biblioteka JFreeChart służąca do tworzenia wykresów. Java udostępnia również technologie Java Servlet oraz Java Server Pages umożliwiające dynamiczne generowanie stron WWW .
